Μεγάλη δημοσιότητα έχει πάρει, φυσικά, η σύλληψη της (ακόμα) ευρωβουλεύτριας του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Εύας Καϊλή, αλλά η συζήτηση έχει ορισμένες βασικές ελλείψεις.
Πρώτον, τα καλά λόγια για το Κατάρ έχουν ειπωθεί εδώ και μια δεκαετία, όταν κέρδισε το Παγκόσμιο Κύπελλο, από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλους. Τότε, το Κατάρ είχε υποσχεθεί ότι θα βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας αυτών που επρόκειτο να εργασθούν καθώς και τους μισθούς τους, αλλά απ’ ότι φαίνεται κάθε άλλο παρά προχώρησε σ’ αυτό το δρόμο. Είναι αχόρταγοι αυτοί οι πάμπλουτοι, που κολυμπούν μέσα στο πετρέλαιο.
Σημαντικό παράδειγμα, ο Max Tuñón, εκπρόσωπος της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας στην Ντόχα, είπε, σύμφωνα με το ΙLO VOICES 18 NOV. 2022: Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας μετείχε στην υποστήριξη μεγάλου εύρους εργασιακών μεταρρυθμίσεων στην χώρα, μέσω προγράμματος τεχνικής συνεργασίας με το κράτος του Κατάρ, που ξεκίνησε το 2018. Το πρόγραμμα είδε το Κατάρ να αναλαμβάνει συνολικές εργασιακές μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση των συνθηκών και δικαιωμάτων των μεταναστών εργατών, μέσω της υιοθέτησης νέας νομοθεσίας όπου εισάγονται βελτιωμένα συστήματα εργατικής διαχείρισης.
Ενώ αυτή η δουλειά εξελίσσεται ήδη, υπάρχουν χάσματα στην εφαρμογή της, οι μεταρρυθμίσεις έχουν φέρει οφέλη για τους εργάτες, τους εργοδότες και την οικονομία γενικότερα.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Έθνους, της 21-11-18: … Οι εργαζόμενοι στα εργοτάξια φαίνεται ότι έχουν διαφορετική άποψη από τους εργοδότες τους. «Μας υποσχέθηκαν καλούς μισθούς, ώστε να μπορούμε να στέλνουμε χρήματα στις οικογένειές μας. Διαψευστήκαμε. Ο βασικός μεικτός μηνιαίος μισθός είναι 728 ευρώ, αλλά είναι προαιρετικός και δεν τον δίνουν όλοι οι εργοδότες. Δουλεύουν 8 ώρες την ημέρα, έξι μέρες την εβδομάδα. Το ημερομίσθιο, ούτε 6 ευρώ την ημέρα. Έχουμε αφήσει πίσω μας ανθρώπους, κάποιοι έχουμε να μεγαλώσουμε παιδιά», λένε οι εργάτες, «αλλά τα χρήματα δεν φτάνουν. Έχουμε απελπιστεί».
Αντίθετα, Η κυβερνητική επιτροπή υποστηρίζει αγωνίζεται για να βελτιώσει όσο μπορεί την κατάσταση. Εκπρόσωπός της υποστηρίζει ότι οι μισθοί αυτοί είναι ικανοποιητικοί σε σύγκριση με όσα κέρδιζαν στις πατρίδες τους. «Εκεί δεν είχαν ούτε δουλειά, ούτε υποδομές, ούτε πόσιμο νερό, τους εκμεταλλεύονταν», τονίζει χαρακτηριστικά. «Άρα θα έπρεπε να είναι ικανοποιημένοι».
Το τερμάτισε η κ. Καϊλή:
Με το παραπάνω προφανώς συμφωνεί και επαυξάνει η αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, η οποία επισκέφθηκε το Κατάρ στις αρχές Νοεμβρίου και λίγο μετά έκανε την ομιλία της στο Ευρωκοινοβούλιο, όπου αναφέρθηκε σε «πρωτοπορία στα εργασιακά δικαιώματα» για τη χώρα που καταγγέλλεται για πενιχρούς μισθούς και συνθήκες κόλαση για τους εργάτες. Μάλιστα, κατά την ίδια, το Μουντιάλ του Κατάρ είναι «απόδειξη του πώς η αθλητική διπλωματία μπορεί να επιτύχει τον ιστορικό μετασχηματισμό μιας χώρας». Απνευστί κατηγόρησε τη “Δύση” ότι κάνει bullying στο Κατάρ αλλά «πάλι παίρνουν το φυσικό αέριό τους. Πάλι, έχουν εταιρείες που κερδίζουν δισεκατομμύρια εκεί» και σημείωσε ότι «μας βοήθησαν με το Αφγανιστάν να σώσουμε ακτιβιστές, παιδιά, γυναίκες. Μας βοήθησαν και είναι ειρηνευτικοί διαπραγματευτές, είναι καλοί γείτονες και εταίροι. Μπορούμε να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον για να ξεπεράσουμε τις ελλείψεις». Ναι, αυτά είπε, και δεν ξεχνάμε ότι ήταν αντιπρόεδρος για τις σχέσεις με τον αραβικό κόσμο, άρα επαΐουσα για το θέμα, μια “επίσημη” φωνή.
Τόσον αντιιμπεριαλισμό πάντως και τόση υποστήριξη για μια κυβέρνηση που κατηγορείται για 6.500 θανάτους εργατών που συνδέονται με τις κατασκευές των σταδίων και συναφών έργων είχαμε χρόνια να δούμε, ευτυχώς. Αλλά και για μια κυβέρνηση που έχει θεσμισμένη την ανισότητα των φύλων και επιβάλλει τον κώδικα ενδυμασίας-κάλυψης σώματος. Όπως αναφέραμε βέβαια και παραπάνω, τα καλά λόγια για το Κατάρ δεν έλειψαν από κανέναν επίσημο θεσμό, ούτε από την FIFA, αλλά αυτή η Καϊλή το τερμάτισε. Το γιατί, δεν το γνωρίζουμε, ούτε το συνδέουμε με το ένα ψωροεκατομμύριο ευρώ που βρέθηκαν σε διαφορετικές μαύρες σακούλες ή βαλίτσες στο σπίτι της και συναφείς χώρους (μόνο απορούμε που ήταν σε 50άρικα και 20ρικα, ενώ θα μπορούσαν να είναι σε 500ρικα, αλλά φεύ), μπορούμε να υποθέσουμε ότι απλώς συγκινείται από την έννοια της δικαιοσύνης η οποία δεν έγινε σεβαστή στον τρόπο που αντιμετωπίστηκε το Κατάρ.
Εξάλλου πολύ πρόσφατα, και ο Μαργαρίτης Σχοινάς, σε tweet, επαίνεσε το Κατάρ για τη «σημαντική και απτή πρόοδο στις εργασιακές μεταρρυθμίσεις», ζητώντας να διατηρηθούν οι μεταρρυθμίσεις αυτές.
Η ερευνητική δημοσιογραφία του Guardian
Στις 23-2-21 αναλυτικό άρθρο του βρετανικού Γκάρντιαν αναφέρει ότι εκτιμάται πως 6.500 εργάτες έχουν πεθάνει ή σκοτωθεί κατά την δεκαετία των έργων για το Μουντιάλ στο Κατάρ, κάτι που προκάλεσε τεράστια εντύπωση, παρ’ ότι είχαν γραφτεί σχετικά άρθρα 5-6 χρόνια πριν.
Ο Steve Cockburn, Επικεφαλής της ομάδας για την Οικονομική και Κοινωνική Δικαιοσύνη της Διεθνούς Αμνηστίας, είπε στις 29 Νοεμβρίου του 2022, ότι η συνεχιζόμενη αντιπαράθεση για τον αριθμό των εργατών που πέθαναν κατά την προετοιμασία του παγκόσμιου Κυπέλλου ξεσκεπάζει την αμείλικτη πραγματικότητα ότι τόσο πολλές ορφανεμένες οικογένειες περιμένουν ακόμα για την αλήθεια και τη δικαιοσύνη. «Κατά την τελευταία δεκαετία, χιλιάδες εργατών επέστρεψαν στις χώρες τους σε φέρετρα, χωρίς εξήγηση για τους αγαπημένους και αγαπημένες τους. Η μεγάλη ζέστη και οι σκληρές εργασιακές συνθήκες στο Κατάρ πιθανώς να συνέβαλαν σε εκατοντάδες αυτών των θανάτων, αλλά χωρίς πλήρη έλεγχο για την πραγματική κλίμακα των ζωών που χάθηκαν να γίνει ποτέ γνωστή. Στο μεταξύ, οι οικογένειες, εκτός του ότι υποφέρουν, έχουν το άγχος της οικονομικής ανασφάλειας που προέρχεται από την απώλεια του βασικού μισθού που υποστηρίζει την οικογένεια». Και δεν ξεχνάμε, ότι οι μετανάστες εργάτες στο Κατάρ είναι περισσότεροι από δύο εκατομμύρια.
Αντίθετα, ο Hassan al-Thawadi, γενικός γραμματέας της Ανώτατης Επιτροπής ευημερίας, παραδέχθηκε σε μια συνέντευξή του της 29-11-22, σύμφωνα με την Guardian, ότι «Μεταξύ 400 και 500 εργάτες πέθαναν. Δεν έχω τον ακριβή αριθμό, είπε, αυτό συζητείται.»
Οι υπολογισμοί εκτιμούν ότι δαπανήθηκαν έως και 229 δισ. δολάρια συνολικά για τη στέγαση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, κάνοντας τη συγκεκριμένη διοργάνωση την πιο ακριβή στην ιστορία. Το νούμερο είναι πολλαπλάσιο από αυτό που ξόδεψαν άλλες χώρες, όπως η Βραζιλία και η Ρωσία. Η Ρωσία το 2018 ξόδεψε 11,6 δισ. για τη διοργάνωση.
Και επειδή τελικά η καταριανή κυβέρνηση θέλει να κάνει και τις οικονομίες της, ούτε καν αποζημίωσε τις οικογένειες των θανόντων, γιατί δεν ήθελε να ξεπεράσει τα 229 εκατομμύρια που κόστισαν οι κατασκευές και ότι άλλο σχετικό.
Εκτός από τους οικονομικούς παράγοντες, υπάρχει το σκάνδαλο ότι έχει γίνει αποδεκτή η ενοχοποίηση αλλά και ποινικοποίηση των ομοφυλόφιλων και γενικά η ομοφοβία είναι θεσμική σ’ αυτή τη διοργάνωση. Επίσης έχει γίνει αποδεκτή, ακόμα και από την FIFA, η απαίτηση των καταριανών αρχών για τον τρόπο ενδυμασίας των γυναικών, σε μια χώρα, που δεν ποινικοποιείται η βία κατά των γυναικών ούτε ο βιασμός.
Με την ευκαιρία, να κλείσουμε λέγοντας ότι τώρα βλέπουμε κάποιους ανθρώπους του Ευρωκοινοβουλίου να κατηγορούνται για χρηματισμό, ίσως όχι για πολύ ακόμα, αλλά δεν βλέπουμε να αναζητείται η προέλευση αυτών των χρημάτων του χρηματισμού. Ποιος τα πήρε ας πούμε ότι το ψάχνουν οι αστυνομικές αρχές. Ποιος τα έδωσε δεν θα το ψάξουν; Τι να λέμε τώρα;
Η αξιοπρέπεια υπάρχει, από πρόσωπα και θεσμούς
Εκτός από αυτούς που έκλεισαν τα μάτια μπροστά στις εκατόμβες νεκρών για αυτή την αιματοβαμμένη διοργάνωση, υπήρξαν και κάποιες σημαντικές αντιστάσεις, από περσόνες, καλλιτέχνες ή ποδοσφαιράνθρωπους αλλά και ομάδες στο Ευρωκοινοβούλιο. Μόνο δύο από αυτά τα πρόσωπα να αναφέρουμε:
Ο θρύλος του ποδοσφαίρου Ερίκ Καντονά ανέφερε σχετικά με το Μουντιάλ: «Όλα γίνονται για τα λεφτά. Ο τρόπος που συμπεριφέρθηκαν και συμπεριφέρονται στους ανθρώπους που συμμετείχαν στην κατασκευή των γηπέδων είναι φρικτός. Τόσοι άνθρωποι σκοτώθηκαν. Και εμείς θα πάμε να γιορτάσουμε το Παγκόσμιο Κύπελλο. Εγώ δεν θα το παρακολουθήσω. Καταλαβαίνω ότι το ποδόσφαιρο είναι και μπίζνες, αλλά πιστεύω ότι στο συγκεκριμένο μέρος δεν θα έπρεπε να δοθεί αυτή η ευκαιρία».
Ο Βρετανός καλλιτέχνης Ροντ Στιούαρτ είπε: «Όντως μου πρόσφεραν πολλά χρήματα, πάνω από 1 εκατ. δολάρια για να εμφανιστώ πριν από 15 μήνες. Απέρριψα την πρόταση. Δεν είναι εντάξει να πάω. Και επίσης θα πρέπει να αφαιρεθεί το οπλοστάσιο των Ιρανών».
Όπως ενημερώνει ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Στέλιος Κούλογλου, «Από την Αριστερά είχαμε προτείνει να υπάρξει ψήφισμα καταδίκης του Κατάρ, για αυτούς τους θανάτους (στα μέσα του Νοέμβρη). Η δεξιά, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), όπου ανήκει και η ΝΔ, όπως και η ακροδεξιά, αντέδρασαν. Οι σοσιαλιστές διχάστηκαν. Τελικώς το ψήφισμα πέρασε με την υποστήριξη των Πρασίνων και των Κεντρώων. Όμως σε όλα τα καταδικαστικά άρθρα του ψηφίσματος η ΝΔ και η κα Καϊλή ψήφιζαν αρνητικά».
