Τα F-16 στην Τουρκία (;), τα F-35 στην Ελλάδα και η Αριστερά

Η πο­λι­τι­κή ει­ρή­νης, συμ­φι­λί­ω­σης, αλ­λη­λεγ­γύ­ης με­τα­ξύ των λαών της πε­ριο­χής, πέρα από άμεση πο­λι­τι­κή ανα­γκαιό­τη­τα, έχει και μια στρα­τη­γι­κή/ιδε­ο­λο­γι­κή διά­στα­ση

Μια πληθώρα «αναλυτών» (και μεταξύ τους οι συνήθεις ιδιόμορφοι «αντι-ιμπεριαλιστές» της πατριωτικής Αριστεράς) έσπευσε να χαρακτηρίσει τις εξαγγελίες της αμερικανικής κυβέρνησης περί της προοπτικής να πουληθούν πολεμικά αεροσκάφη F-16 στην Τουρκία και F-35 στην Ελλάδα ως μια ακόμα απόδειξη του ισχυρισμού ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός παίζει ρόλο «Πόντιου Πιλάτου» στην περιοχή, αποφεύγοντας να πάρει καθαρή θέση μέσα στην όξυνση του ελληνοτουρκικού ανταγωνισμού.

Οι εκτι­μή­σεις αυτές δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα.

Οι επι­τε­λείς του Μπάι­ντεν ανα­κοί­νω­σαν ότι, υπό την προ­ϋ­πό­θε­ση ότι η Τουρ­κία θα αναι­ρέ­σει τις «αντιρ­ρή­σεις» για την επέ­κτα­ση του ΝΑΤΟ με την εί­σο­δο της Σου­η­δί­ας και της Φιν­λαν­δί­ας, ο Λευ­κός Οίκος θα ζη­τή­σει από το Κο­γκρέ­σο να ξα­να­σκε­φτεί το εμπάρ­γκο πώ­λη­σης όπλων (και με­τα­ξύ τους των F-16) στην Τουρ­κία. Την ίδια στιγ­μή ο γε­ρου­σια­στής Με­νέ­ντεζ (ένας υπερ­συ­ντη­ρη­τι­κός που αντι­με­τω­πί­ζει βα­ριές κα­τη­γο­ρί­ες για δια­φθο­ρά, ενώ εδώ έχει πα­ρου­σια­στεί ως λα­μπρός «φι­λέλ­λη­νας»…) δή­λω­νε ότι το Κο­γκρέ­σο δεν έχει κα­νέ­να σο­βα­ρό λόγο για να ανα­θε­ω­ρή­σει το εμπάρ­γκο που έχει δια νόμου επι­βά­λει στην Τουρ­κία. Οι ίδιοι εγ­χώ­ριοι «ανα­λυ­τές» του εθνι­κού-πα­τριω­τι­κού χώρου έσπευ­σαν να πα­νη­γυ­ρί­σουν: «Με άδεια χέρια γυ­ρί­ζει στην Τουρ­κία ο Τσα­βού­σο­γλου!».

Ούτε αυτή η εκτί­μη­ση έχει σχέση με την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Η γε­ω­γρα­φι­κή θέση, ο πλη­θυ­σμός και το μέ­γε­θος του στρα­τού της Τουρ­κί­ας κά­νουν τις ΗΠΑ να επι­διώ­κουν τον επα­να­πα­τρι­σμό της μέσα στο Να­τοϊ­κό μα­ντρί. Με απει­λές και υπο­σχέ­σεις, με το μα­στί­γιο και το κα­ρό­το, σε μια διελ­κυ­στίν­δα που έχει ακόμα πολύ δρόμο (και εάν…) να φτά­σει σε μια και­νούρ­για στα­θε­ρό­τη­τα των αμε­ρι­κα­νο­τουρ­κι­κών σχέ­σε­ων.

Το κρί­σι­μο ερώ­τη­μα σε αυτή την «εν­διά­με­ση» πε­ρί­ο­δο είναι το εάν οι Αμε­ρι­κα­νοί τρο­πο­ποιούν ση­μα­ντι­κά την εξο­πλι­στι­κή πο­λι­τι­κή τους στην πε­ριο­χή και προς ποια κα­τεύ­θυν­ση.

Στο ερώ­τη­μα αυτό δεν υπάρ­χει καμιά αμ­φι­βο­λία σχε­τι­κά με την απά­ντη­ση. Η προη­γού­με­νη αμε­ρι­κα­νι­κή πο­λι­τι­κή απο­τυ­πω­νό­ταν στην ανα­λο­γία 7:10 στις πω­λή­σεις σύγ­χρο­νων όπλων προς την Ελ­λά­δα και την Τουρ­κία. Αυτή η πο­λι­τι­κή έχει ανα­τρα­πεί όχι μόνο πο­σο­τι­κά, αλλά κυ­ρί­ως ποιο­τι­κά.

Την ώρα που η Τουρ­κία είναι στο πε­ρί­με­νε για την προ­μή­θεια αμε­ρι­κα­νι­κών F-16, το ελ­λη­νι­κό κρά­τος δια­θέ­τει 83 πο­λε­μι­κά αε­ρο­σκά­φη F-16, ανα­βαθ­μι­σμέ­να σε επί­πε­δο Viper. Πρό­κει­ται για το κο­ρυ­φαίο εφι­κτό επί­πε­δο ανα­βάθ­μι­σης αυτών των αε­ρο­σκα­φών «4ης γε­νιάς», ενώ το κό­στος της ανα­βάθ­μι­σής τους από την κα­τα­σκευά­στρια Lockheed Martin υπο­λο­γί­στη­κε ότι ξε­περ­νά το 1,5 δισ. δο­λά­ρια. Η επι­χεί­ρη­ση αυτή άρ­χι­σε επί Τσί­πρα και ολο­κλη­ρώ­θη­κε επί Μη­τσο­τά­κη, ενώ έχει ήδη συμ­φω­νη­θεί η ανα­βάθ­μι­ση σε Viper και των υπό­λοι­πων 38 F-16 που δια­θέ­τει η πο­λε­μι­κή αε­ρο­πο­ρία. Η έγκυ­ρη, σε αυτά τα θέματα, γερ­μα­νι­κή εφη­με­ρί­δα F.A.Z. έγρα­ψε πρό­σφα­τα ότι η ανα­βάθ­μι­ση των ελ­λη­νι­κών F-16, όπως και η αγορά των πιο σύγ­χρο­νων γαλ­λι­κών Ραφάλ, έχουν ήδη ανα­τρέ­ψει το συ­σχε­τι­σμό δυ­νά­με­ων στην πε­ριο­χή, δί­νο­ντας το «πο­λε­μι­κό πλε­ο­νέ­κτη­μα» στο ελ­λη­νι­κό κρά­τος.

Η πραγ­μα­τι­κή εί­δη­ση που προ­έ­κυ­ψε από την πρό­σφα­τη αμε­ρι­κα­νο­τουρ­κι­κή δια­πραγ­μά­τευ­ση στην Ουά­σινγ­κτον, ήταν η ανα­κοί­νω­ση (για πρώτη φορά επι­σή­μως) της πώ­λη­σης 40 F-35… στο ελ­λη­νι­κό κρά­τος. Εξ αυτών, λέει, τα 20 θα έχουν πα­ρα­δο­θεί ως το 2027 και τα υπό­λοι­πα θα πα­ρα­δο­θούν στα­δια­κά στη συ­νέ­χεια.

Δεν υπάρ­χει κα­νέ­να πε­ρι­θώ­ριο υπο­τί­μη­σης αυτής της εί­δη­σης. Τα F-35 είναι τα κο­ρυ­φαία πο­λε­μι­κά αε­ρο­σκά­φη «5ης γε­νιάς» που κυ­κλο­φο­ρούν σή­με­ρα στον πλα­νή­τη. Είναι τε­χνο­λο­γί­ας stealth, δη­λα­δή «αό­ρα­τα» και μη-αντι­με­τω­πί­σι­μα από όλα τα συ­στή­μα­τα αε­ρά­μυ­νας που υπάρ­χουν στην πε­ριο­χή. Κι­νού­νται με τα­χύ­τη­τες που προ­σεγ­γί­ζουν τα 2.000 χλμ./ώρα και με τε­ρά­στια ακτί­να δρά­σης. Μπο­ρούν να φέ­ρουν δυ­σα­νά­λο­γα με­γά­λο φορ­τίο όπλων κατά στό­χων στην ξηρά, τη θά­λασ­σα ή τον αέρα και έχουν υπερ-προ­ω­θη­μέ­νες δυ­να­τό­τη­τες ηλε­κτορ­νι­κού πο­λέ­μου. Δεν υπάρ­χει αμ­φι­βο­λία ότι το F-35 είναι ένα κρί­σι­μο όπλο επι­θε­τι­κού χα­ρα­κτή­ρα.

Για να κα­τα­λά­βει ο ανα­γνώ­στης το βάρος αυτής της εί­δη­σης, ση­μειώ­νου­με ότι η Lockheed έχει πα­ρά­ξει μόνο 400 F-35 προς πα­ραγ­γε­λί­ες εκτός του αμε­ρι­κα­νι­κού στρα­τού, προς τις ένο­πλες δυ­νά­μεις χωρών όπως ο Κα­να­δάς, η Βρε­τα­νία, η Αυ­στρα­λία, η Ιτα­λία και βε­βαί­ως το Ισ­ρα­ήλ. Το ελ­λη­νι­κό κρά­τος εμ­φα­νί­ζε­ται να δια­σφα­λί­ζει το 10% της πα­ρα­γω­γής προς πα­γκό­σμια κα­τα­νά­λω­ση της πιο φο­νι­κής/επι­θε­τι­κής μη­χα­νής του σύγ­χρο­νου ιμπε­ρια­λι­σμού.

Το κό­στος το κα­θε­νός F-35 υπο­λο­γί­ζε­ται σε πάνω από 80 εκατ. δο­λά­ρια, χωρίς να συ­νυ­πο­λο­γί­ζε­ται το πρό­σθε­το κό­στος των φε­ρό­με­νων από αυτό όπλων και επί­σης το κό­στος του πρό­σθε­του ηλε­κτρο­νι­κού εξο­πλι­σμού. Αν αυτή η πα­ραγ­γε­λία ολο­κλη­ρω­θεί, θα πρό­κει­ται για την κο­ρυ­φαία εξο­πλι­στι­κή δα­πά­νη στην ιστο­ρία του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού.

Όπως είναι φα­νε­ρό, μια τόσο ση­μα­ντι­κή από­φα­ση δεν κρί­νε­ται κυ­ρί­ως στη στιγ­μή της ανα­κοί­νω­σής της. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα η έντα­ξη του ελ­λη­νι­κού κρά­τους στο πρό­γραμ­μα F-35 έχει δρο­μο­λο­γη­θεί από προη­γού­με­νες πο­λύ­πλευ­ρες απο­φά­σεις. Τα αμε­ρι­κα­νι­κά F-35 ήδη σταθ­μεύ­ουν στη Σούδα, όπου οι πυ­κνές αμε­ρι­κα­νο­ελ­λη­νι­κές «ασκή­σεις» χτί­ζουν στα­δια­κά το ανα­γκαίο τε­χνο­λο­γι­κό υπό­βα­θρο έντα­ξης των F-35 στις δρα­στη­ριό­τη­τες του ελ­λη­νι­κού στρα­τού. Η εκ­παί­δευ­ση των πι­λό­των της πο­λε­μι­κής αε­ρο­πο­ρί­ας έχει ανα­τε­θεί στο Κρά­τος του Ισ­ρα­ήλ, που δια­θέ­τει εμπει­ρία F-35. Άλλες κρί­σι­μες εξο­πλι­στι­κές επι­λο­γές (όπως των Ραφάλ, αλλά κυ­ρί­ως των φρε­γα­τών τύπου Μπελ­χά­ρα) έγι­ναν προ­ϋ­πο­λο­γί­ζο­ντας τη δυ­να­τό­τη­τά τους για «επι­κοι­νω­νία» και συ­ντο­νι­σμό με τα F-35.

Όλα αυτά μαζί συ­νι­στούν μια αφανή, αλλά πολύ ου­σια­στι­κή, αλ­λα­γή του πο­λε­μι­κού δόγ­μα­τος του ελ­λη­νι­κού κρά­τους. Είναι αυτό που οι στρα­το­κρά­τες (αλλά και οι πάσης φύ­σε­ως πο­λι­τι­κοί θαυ­μα­στές τους) απο­κα­λούν «ανα­βάθ­μι­ση», από το ρόλο «αμυ­ντι­κής ισχύ­ος στο Αι­γαίο» στο ρόλο «στρα­τη­γι­κής πα­ρου­σί­ας στην Ανα­το­λι­κή Με­σό­γειο».

Οι εξο­πλι­σμοί αυτού του επι­πέ­δου προ­ϋ­πο­θέ­τουν μια διαρ­κή πο­λι­τι­κή σύ­σφι­ξης των σχέ­σε­ων με το διε­θνή ιμπε­ρια­λι­σμό. Τα σύγ­χρο­να οπλι­κά συ­στή­μα­τα απαι­τούν διαρ­κείς προ­μή­θειες και­νο­το­μιών, διαρ­κή εκ­παί­δευ­ση, δα­πα­νη­ρή συ­ντή­ρη­ση κ.ο.κ. Τα Ραφάλ, οι Μπελ­χά­ρα και τα F-35, είναι η άλλη όψη των πο­λε­μι­κών συμ­φώ­νων με τη Γαλ­λία και τις ΗΠΑ, το ανα­γκαίο συ­μπλή­ρω­μα της πο­λι­τι­κής των στρα­τιω­τι­κών «αξό­νων» με το Ισ­ρα­ήλ, την Αί­γυ­πτο και τις αντι­δρα­στι­κές αρα­βι­κές μο­ναρ­χί­ες.

Πολ­λοί προ­σεγ­γί­ζουν τα πο­λι­τι­κά ζη­τή­μα­τα του ελ­λη­νο­τουρ­κι­κού αντα­γω­νι­σμού ξε­κι­νώ­ντας από τη δια­πί­στω­ση ότι η Ελ­λά­δα και η Τουρ­κία δεν είναι «ισο­βα­ρείς» δυ­νά­μεις. Πράγ­μα­τι, αν η πι­θα­νό­τη­τα μιας σύ­γκρου­σης αντι­με­τω­πι­στεί μέσα σε ένα στε­γα­νό και απο­μο­νω­μέ­νο πε­ρι­βάλ­λον, τότε το ελ­λη­νι­κό κρά­τος δεν έχει καμιά τύχη. Όμως αν συ­νυ­πο­λο­γι­στούν οι σχέ­σεις με τον δυ­τι­κό ιμπε­ρια­λι­σμό, τότε η ει­κό­να γί­νε­ται εξαι­ρε­τι­κά πιο σύν­θε­τη. Η πε­ριο­χή δια­θέ­τει πρό­σφα­το ιστο­ρι­κό πα­ρά­δειγ­μα: Το 1967 το Ισ­ρα­ήλ συ­νέ­τρι­ψε στον πό­λε­μο των 6 ημε­ρών το συ­να­σπι­σμό των αρα­βι­κών κρα­τών της Μέσης Ανα­το­λής που, στις πα­ρα­μο­νές της σύ­γκρου­σης, μπο­ρού­σαν τυ­πι­κά να πα­ρα­θέ­σουν στοι­χεία μη συ­γκρί­σι­μης πλη­θυ­σμια­κής, οι­κο­νο­μι­κής και στρα­τιω­τι­κής ισχύ­ος. Το «μυ­στι­κό» της ισ­ραη­λι­νής νίκης ήταν η υπο­στή­ρι­ξη του δυ­τι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού και ο εκ­συγ­χρο­νι­σμός του ισ­ραη­λι­νού στρα­τού με αμε­ρι­κα­νι­κά όπλα και πρα­κτι­κή κα­θο­δή­γη­ση στη χρήση τους.

Πα­ρό­τι υπάρ­χουν με­γά­λες δια­φο­ρές, οι ανα­λο­γί­ες είναι προ­φα­νείς. Και αυτές θρέ­φουν την αλα­ζο­νεία των ντό­πιων φι­λο­μι­λι­τα­ρι­στών που προ­τεί­νουν σή­με­ρα αναί­σχυ­ντα τις θε­ω­ρί­ες του «προ­λη­πτι­κού πο­λε­μι­κού πλήγ­μα­τος» ως εν­δε­δειγ­μέ­νη πο­λι­τι­κή του ελ­λη­νι­κού κρά­τους.

Αυτές οι εξε­λί­ξεις θέ­τουν προ­ω­θη­μέ­να πο­λι­τι­κά κα­θή­κο­ντα στην Αρι­στε­ρά:

Η κλι­μά­κω­ση των εξο­πλι­σμών είναι άμεσα συν­δε­δε­μέ­νη με το κοι­νω­νι­κό ζή­τη­μα. Το κό­στος των όπλων θα πλη­ρω­θεί από τους μι­σθούς, τις συ­ντά­ξεις και τις κοι­νω­νι­κές δα­πά­νες. Και όποιος υπό­σχε­ται κοι­νω­νι­κή πρό­ο­δο χωρίς να απορ­ρί­πτει τους εξο­πλι­σμούς, απλώς υπο­κρί­νε­ται.

Η αντι­με­τώ­πι­ση του ελ­λη­νο­τουρ­κι­κού αντα­γω­νι­σμού ως θέ­μα­τος «υπε­ρά­σπι­σης των κυ­ριαρ­χι­κών δι­καιω­μά­των της χώρας» ή, χει­ρό­τε­ρα, ως μιας εθνι­κο­α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κής ιστο­ρι­κής εκ­κρε­μό­τη­τας στην πε­ριο­χή, οδη­γεί αντι­κει­με­νι­κά στην υπο­βάθ­μι­ση της αντι-ιμπε­ρια­λι­στι­κής πάλης. Η «νο­μι­μο­ποί­η­ση» στα μυαλά απλών αν­θρώ­πων της ύπαρ­ξης των βά­σε­ων, της έντα­ξης στο ΝΑΤΟ, ακόμα και του ρό­λου-χα­σά­πη του Ισ­ρα­ήλ στη Μέση Ανα­το­λή, έχει κάνει ιστο­ρι­κά βή­μα­τα μέσω της θε­μα­το­λο­γί­ας των «εθνι­κών θε­μά­των».

Η ενί­σχυ­ση του μι­λι­τα­ρι­σμού είναι μια ση­μα­ντι­κή πο­λι­τι­κή απει­λή. Ο μι­λι­τα­ρι­σμός δεν είναι μόνο τα όπλα. Είναι και ιδέες αλλά και πο­λι­τι­κά δί­κτυα. Σή­με­ρα στην ΕΥΠ, στο στρα­τό, στις δυ­νά­μεις κα­τα­στο­λής, στον Τύπο, στην πε­ρι­φέ­ρεια (ορ­γα­νώ­σεις από­στρα­των κ.ά.), στο εσω­τε­ρι­κό των κα­θε­στω­τι­κών πο­λι­τι­κών κομ­μά­των κ.ο.κ. αυτά τα δί­κτυα ση­μειώ­νουν επι­κίν­δυ­νες προ­ό­δους. Και αν η Αρι­στε­ρά συ­νε­χί­σει να μην τα ανα­γνω­ρί­ζει και να απο­φεύ­γει την αντι­με­τώ­πι­σή τους, ο κίν­δυ­νος θα γίνει με­γα­λύ­τε­ρος.

Η πο­λι­τι­κή ει­ρή­νης, συμ­φι­λί­ω­σης, αλ­λη­λεγ­γύ­ης με­τα­ξύ των λαών της πε­ριο­χής, πέρα από άμεση πο­λι­τι­κή ανα­γκαιό­τη­τα, έχει και μια στρα­τη­γι­κή/ιδε­ο­λο­γι­κή διά­στα­ση. Μια γε­νι­κευ­μέ­νη αντι-ιμπε­ρια­λι­στι­κή ρήξη, μια ου­σια­στι­κή κοι­νω­νι­κή ανα­τρο­πή, η διεκ­δί­κη­ση της σο­σια­λι­στι­κής απε­λευ­θέ­ρω­σης της ερ­γα­ζό­με­νης πλειο­ψη­φί­ας, δεν πρό­κει­ται να ολο­κλη­ρω­θεί στην πε­ριο­χή μέσα στα «μικρά κράτη» που ο ιμπε­ρια­λι­σμός εν­θάρ­ρυ­νε κατά τον 19ο αιώνα συ­νυ­πο­λο­γί­ζο­ντας ακρι­βώς στο να πε­ριο­ρί­σει τις ιστο­ρι­κές δυ­να­τό­τη­τες αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής ανα­τρο­πής. Όχι τυ­χαία, στα πρώτα του βή­μα­τα το ερ­γα­τι­κό-σο­σια­λι­στι­κό κί­νη­μα στην πε­ριο­χή, εμπνε­ό­ταν από την προ­ο­πτι­κή μιας σο­σια­λι­στι­κής, διε­θνι­στι­κής, ομο­σπον­δί­ας. Αυτές τις ιδέες οφεί­λου­με να ανα­νε­ώ­σου­με και να ενι­σχύ­σου­με προ­κει­μέ­νου να υπε­ρα­σπί­σου­με την ει­ρή­νη, να αντι­με­τω­πί­σου­με τις προ­κλή­σεις των εξο­πλι­σμών, να κρα­τή­σου­με ανοι­χτή την προ­ο­πτι­κή της ου­σια­στι­κής κοι­νω­νι­κής αλ­λα­γής προς όφε­λος των αν­θρώ­πων που δου­λεύ­ουν.

Αντώνης Νταβανέλος

Rproject