Bir yanda telif hakları tartışmaları diğer yanda insanlık için varoluşsal tehdit olduğuna dair tartışmalar sürerken yapay zeka teknolojileri hız kesmeden gelişmeye devam ediyor.
Kapitalizmin çıkarlarına endeksli olarak gelişmekte olan yapay zeka teknolojileri ile birlikte bizi nasıl bir geleceğin beklediği ise meçhul. AI Impacts’ın 2 bin 778 yapay zeka araştırmacısı ile görüşerek hazırladığı son çalışma bir yandan geleceğe dair uzmanlar arasında bir ortaklaşma olmadığını gösterirken diğer yandan da olası risklere dair epeyce fikir veriyor. Çalışmanın sonuçlarından bazı öne çıkan noktalar şöyle:
- Yapay zekanın insanlığı yok etme ya da insan türünü ciddi şekilde güçsüzleştirme olasılığına dair uzman tahminlerinin ortalaması yüzde 16.2.
- Araştırmacıların yüzde 95’i tehlikeli grupların yapay zekayı yeni virüs tasarımları vb. işler için kullanabileceği konusunda endişe taşıyor.
- Yapay zekanın kamuoyu algısını geniş ölçekte değiştirebilmek için kullanılacağından veyahut da sahte bilgiyi yaymak için kullanılacağından endişelenen uzmanların oranı da yüzde 95.
- Otoriter liderlerin kontrol sağlamak için yapay zekayı kullanacağını düşünenlerin oranı yüzde 90.
- Katılımcıların yüzde 90’ı yapay zekânın ırk, cinsiyet vb. ayrımcılığı arttıracağından endişe duyuyor.
- Uzmanların yüzde 90’ı yapay zekanın eşitsizlikleri arttıracağını, yüzde 80’i ise hedeflerin iyi belirlenmediği koşulda yapay zekanın bir felakete yol açabileceğini düşünüyor.
- İnsanlığın geleceği için yapay zeka çalışmalarının bugünküne kıyasla hızlandırılması gerektiğini savunanların oranı yüzde 38.4 iken yavaşlatılması gerektiğini savunanların oranı yüzde 34.7.
- Katılımcıların yüzde 70’i yapay zeka güvenliğine dair önceliklendirmenin arttırılması gerektiğini savunuyor.
Uzmanların yapay zekanın çeşitli işleri ne zaman tümüyle yapabileceğine dair tahminlerinin ortalamaları ise şöyle: Düzgün bir şekilde konuşmanın metne dökümü 2026, belirli bir sanatçının sesi ile sahte şarkı üretebilme 2027, insanları go oyununda yenebilme 2032, satış elemanlığı görevini yerine getirebilme 2033, bir evin elektrik tesisatını döşeyebilme 2040, makine öğrenmesi hakkında bilimsel makale yazabilme 2043 ve tüm insan emeğinin otomasyonu 2110’lar olarak tahmin ediyor yapay zekâ uzmanları.
Çalışmanın sonuçları yapay zeka konusunda uzmanların ne aşırı iyimser ne de aşırı kötümser olduğunu gösterse de dile getirilen kaygıları alt alta yazdığımızda epey uzunca bir tehlike/tehdit listesi çıkıyor karşımıza. Alanı kapitalist kâr hırsının domine etmesinin söz konusu tehlikeleri düşünülenden daha büyük risk haline getirebileceğini, yani 3 kuruş kâr için gözünü karartmış bir kapitalistin insanlığın geleceğini kısa vadeli kârı için takas edebileceğini kapitalizmin pek çok alandaki pratiğinden zaten biliyoruz. Özetle ortada Bill Gates’in geçen yılın mart ayın da çizdiği gibi pembe bir tablo göstermiyor yapay zeka alanı. Yapay zeka liberallerinin propagandasını yaptığı ve talep ettiği şekilde şirketlerin öz denetimi ile yani herhangi bir denetim olmadan, kontrolsüz bir şekilde ilerlemek tüm insanlık için ağır sonuçlar doğurabilir.
İsmail Gökhan Bayram
