Yunanistan’da hükümetin süpermarketlerde “tavan fiyat sınırı” getiren 51 ürünlük “ev hanımı sepeti” hakkında Rekabet Komisyonu’ndan uyarı geldi.
Rekabet Komisyonu, yayınladığı açıklamada “ev hanımı sepeti” dışında kalacak diğer ürünlerde fiyat artışları olacağını belirtti.
Komisyon Başkanı İoannis Lianos, pahalılığa karşı alınan bu özel önlemin, ürünlerin baş döndürücü fiyat artışlarıyla test edilen tüketicilere fayda sağlamayacağını düşündüğünü söyledi.
Rekabet Komisyonu, bu uygulamanın küçük tedarikçilere de zarar verme ihtimalini öne sürerken, uygulamada çarpıtmalar olduğuna da dikkat çekiyor.
Küçük tedarikçiler için çarpıtmalar ve risk
Komisyon, uygulamanın tedarikçiler arasındaki rekabette bozulmalara neden olabileceğini vurgularken, bir yandan girişime dahil olmalarını “finanse edebilenler” bundan yararlanacakken, diğer yandan küçük tedarikçileri bu tür indirimler sağlamaya zorlamanın onları olumsuz etkileyebileceğini kaydediyor.
“Muhtemelen bu ürünler için kâr marjı izleme mekanizmasının sistematik ve aslında öncelikli olarak çalışması bu riski sınırlayacaktır” deniyor.
Tüketiciler için de sorun
Komisyon’a göre, bu girişimle, süpermarketlerin, tüketicilere markalı ürünler yerine, kendi özel markalı ürünlerini daha ucuz fiyatlarla sunarak sistematik bir kendi kendini tercih etme (self-preferencing) yöntemine gitmeleri ve böylece süpermarketlerin kâr marjının daha yüksek olması da söz konusu.
Böyle bir sonuç, hem tedarikçilerin hem de tüketicilerin zararına olacak çünkü (üretim maliyetleri açısından) en ucuz ürünlere yönelmeyebilecekleri gibi, daha geniş bir ürün yelpazesinden de mahrum kalacaklar.
Ürünlerde fiyat artışı gelecek
Komisyon’a göre, girişimin bir başka potansiyel etkisi, sepetteki ürünlerin uygun fiyatla (veya muhtemelen indirimli) sunulmasından kaynaklanan kayıpları telafi etmek için, sepet dışı ürünler veya ürün kategorileri (aynı veya farklı tedarikçilerden) üzerindeki fiyatlarının artması olacak.
Bunu göz önünde bulundurarak, bir kategorinin dahil edilmesinin diğer kategorilerin fiyatını artırdığı durumlardan kaçınmak için, sepete dahil edilecek ürün kategorilerinin seçim kriterlerine ve yollarına özel ağırlık verilmelidir.
Bu seçenek için bağımsız bir kurumdan (örneğin, Yunanistan İstatistik Kurumu – ELSTAT gibi) alınan verilerin kullanılması tavsiye edilmekte.
Sepetin 7 günde veya 15 günde bir yenilenmesi de olumlu bir düzenleme olarak değerlendirilmekte, çünkü bu şekilde sepet dışındaki ürünlerin fiyat artışlarının kalıcı ve aşırı derecede olma ihtimali azaltılmaktadır. Ancak hükümden bu yenilemenin zorunlu olmadığı anlaşılmaktadır!
Fiyatları yayınlama zorunluluğu
Komisyon’a göre, “ev hanımı sepeti”ne, gerek ulusal gerekse yerel olarak perakende satış pazarında yer alan herkesin katılma hakkı olmalı, hatta sepet listesinde ürünleri yer almayanların da (örn. kasaplar, balıkçılar, fırınlar, vb.), üstelik satışları hangi şekilde olursa olsun (örn. e-shop).
Yine aynı şekilde ilgili bilgilerin e-katanalotis’te ve Bakanlığın veya diğer yetkili kuruluşların internet sitesinde yayınlanması, ayrıntı türü ve düzeyinin önceden belirtilmesi önemli.
2 Responses