Politeknik Direnişi’nin yıldönümünde öğrenciler ve sendikalar sokağa çıkıyor

Yunanistan’da Albaylar Cuntası’nın devrilmesinin yolunu açan 1973 Politeknik Direnişi’nin 49. Yıldönümünde öğrenciler ve sendikalar eyleme çıkıyor.

“Ekmek – Eğitim – Özgürlük” sloganıyla başlayan direnişin askeri tankların Atina Politeknik Üniversitesi’ne girmesiyle bastırılmasının yıldönümünde, ülkenin çeşitli yerlerinde olduğu gibi Batı Trakya’da da geniş katılımlı gösteriler gerçekleşecek.

İskeçe (Xanthi) ve Gümülcine’de öğrenciler, sendikalar ve vatandaşlar hem yeniden demokrasiye geçişin yolunu açan eylemin şehit ve gazilerini anacak, hem de Demokrasi – Ekmek – Eğitim – Özgürlük talebinin bugün de güncel olduğunu haykıracaklar.

Bu yılki eylemlerde, ayrıca, savaş ve NATO karşıtı sloganların da yükselmesi bekleniyor.

İskeçe’de saat 18:00’de Üniversite önünden başlayacak yürüyüş, Gümülcine’de ise, aynı saatte, eski Hukuk Fakültesi önünden başlayacak.

 

Politeknik Direnişi nedir?

Atina Politeknik Ayaklanması 1973 yılında Yunanistan’da 1967 yılından beri sürmekte olan askerî cuntaya karşı gerçekleştirilen büyük çaplı ayaklanma. 14 Kasım 1973’te başlayan olaylar cunta karşıtı geniş çaplı bir ayaklanmaya dönüşmüş ve 17 Kasım sabahı Politeknik kapısından giren tankla birlikte kanlı bir hal almıştır.

21 Nisan 1967’den beri süren askeri dikta dönemi kişisel özgürlüklerin askıya alındığı, siyasi partilerin kapatıldığı, politikacıların ve vatandaşların politik görüşleri nedeniyle sürgüne gönderildiği, tutuklandığı ve işkence gördüğü bir dönem olarak tarihe geçmiştir.

1973 yılında askerî cunta lideri Yorgo Papadopulos bir ‘liberalizasyon’ dönemi başlatmış ve bu kapsamda siyasi tutuklular özgür bırakılmış, sansür kısmen kaldırılmış, yeni bir anayasa ve sivil yönetime dönüş için seçim yapılması sözü verilmiştir. Buna karşın muhalefet ve özellikle sosyalistler cuntaya karşı siyasi bir hareket başlatmışlardır.

Birleşik Devletler sosyalistleri baskılamaya karşı gizli bir operasyon başlatmış ve buna yönelik John Maury önderliğinde bir CIA operasyonuyla cunta liderlerine destek vermiştir. Amerikan başkan yardımcısı Spiro Agnew cunta için “Periklis’in antik Atina’yı yönetmesinden beri Yunanistan’ın başına gelen en iyi şey” demiştir.

Politik yaşamın her alanını kontrol etmeye çalışan cuntacılar 1967’den beri öğrenci birliklerini öğrenci seçimlerini yasaklayarak ele geçirmiş, öğrencileri zorla askere almış ve ulusal öğrenci birliğinin başına seçilmemişleri getirmiştir. Bu olaylar öğrenciler arasında darbecilere karşı bir hoşnutsuzluk yaratmış ve jeoloji öğrencisi Kostas Georgakis 1970 yılında Cenova’da darbeyi protesto için intihar etmiştir. Bu olay dışında ilk toplu halk hareketi 21 Şubat 1973’te meydana gelmiştir.

Bu tarihte hukuk öğrencileri grev yapmış, kent merkezindeki Atina Üniversitesi Hukuk Fakültesi binalarında barikat kurmuş ve 88 arkadaşlarının zorla askere alınması üzerine gençlerin zorla askere alınmasıyla ilgili yasanın iptalini istemişlerdir. Buna karşı polis müdahalesi yaşanmış ve birçok öğrenci polisin şiddetine maruz kalmıştır. Hukuk Fakültesinde yaşanan olaylar bazen Politeknik Ayaklanmasının ilk aşaması olarak kabul görür.

14 Kasım 1973 tarihinde Politeknik olarak da bilinen Atina Ulusal Teknik Üniversitesi öğrencileri greve gitmiş ve askerî darbe rejimini protesto etmiştir. Kendilerini Osmanlı İmparatorluğu’nun Mesolongi Kuşatması hakkında Yunan ulusal şairi Dionisios Solomos tarafından yazılan şiire referansla “Kuşatılmış Özgürler” (Eleftheri Poliorkimeni) olarak adlandıran öğrenciler barikatlar kurmuş, laboratuvar gereçleriyle bir radyo istasyonu kurmuş ve tüm Atina’da yayın yapmıştır:

“Burası Politeknik! Yunanistan Halkı, Politeknik diktatörlüğe karşı ve demokrasi için ortak mücadelenin, bizim ve sizin mücadelenizin bayrak taşıyıcısıdır.”

17 Kasım 1973 tarihinin sabah saatlerinde geçiş hükûmeti Politeknik kapılarına çarpan bir tank göndermiştir. Bunun ardından Spiros Markezinis, Papadopulos’a sıkıyönetimi tekrar devreye sokması talebinde bulunmuştur.

Sıkı tedbirlerle birlikte sokak ışıkları söndürülmüş, bölge üniversitenin jeneratörlerini kullanan kampüsün ışıklarıyla aydınlanmıştır. Halka açık olmayan Avlonas’taki bir ordu yerleşkesinde hala tutulmakta olan AMX 300 türü bir tank sabah 3 sularında Politeknik kapısına çarpmıştır. Hollandalı bir gazetecinin gizlice çektiği net olmayan görüntülerin bulunduğu anda tankın öğrencilerin yoğun bir şekilde bulunduğu kampüsün demir kapısına çarpışı görüntülenmiştir. İşgal edilmiş yerleşkede bulunan radyo istasyonunda kayıt altına alınan belgeler günümüze ulaşmıştır. Bu kayıtlarda genç bir erkeğin askeri düzene uymayan “protestocu kardeşler”e müdahale edilmemesi için askerlere umutsuzca “silahlı kardeşlerim” diye haykırması bulunmaktadır. Duygusal patlamayla Yunanistan Ulusal Marşını okuyan gencin sesinin olduğu kayıt tankın bahçeye girmesiyle sona erer.

Cuntanın devrilmesinden sonra yürütülen resmi soruşturmaya göre bu olayda hiçbir öğrenci ölmemiştir. Olaylarda Atina Politeknik dışında 24 kişi ölmüştür. Ölenler arasında polis G. Dertlidis tarafından öldürülen 19 yaşındaki Mihalis Miroyannis, lise öğrencileri Diomidis Komninos ve Aleksandros Spartidis ve Zografu’da ateş ortasında kalan 5 yaşında bir erkek çocuk vardır. Cuntanın devrilmesinin ardından görülen davalarda ayaklanmalar boyunca ayaklanmalar sırasında birçok göstericinin öldürülmüş olduğu belgelenmiş olsa da bu sayı tam olarak belli olmayıp politik bir tartışmaya yol açmaya devam etmektedir. Buna ek olarak olaylarda yüzlerce sivil de yaralanmıştır.

Cunta liderlerinden Dimitrios İoannidis güvenlik güçlerini Atina Politeknik ayaklanmasına karşı cezalandırıcı eylemlerde bulunmaya teşvikte bulunmuş ve bu durum Yunan cunta davalarında savcı tarafından iddianameye eklenerek İoannidis olaylarda ahlaki açıdan sorumlu bulunarak hapis cezasına çarptırılmıştır.

Cunta mensubu Tuğgeneral Dimitrios İoannidis 25 Kasım’da ayaklanmaları kullanarak Papadopulos ve Markezinis önderliğindeki cuntaya karşı darbe örgütlemiştir. Ordu yönetimi yeniden tesis edilmiş, General Fedon Gizikis Cumhurbaşkanı, Adamantios Andruçopulos Başbakan ilan edilmişse de İoannidis arka planda ülkeyi yöneten kişi olmuştur.

İoannidis’in 15 Temmuz 1974’te Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanı Başepiskopos III. Makarios’a karşı başarısız darbe girişimi Türkiye tarafından Kıbrıs Harekâtı ile sonuçlanmıştır. Olaylar ordu rejiminin sönümlenmesine ve yeniden demokrasiye geçiç (metapolitefsi) döneminin başlamasına yol açmıştır. Konstantin Karamanlis Fransa’dan çağrılmış ve Cumhurbaşkanı Fedon Giziki idaresinde Yunanistan Başbakanı olmuştur. 1974 Yunanistan genel seçimleriyle on yıllık bir aradan sonra ilk serbest seçimler gerçekleştirilmiştir.

17 Kasım ülkedeki tüm eğitim kurumlarında tatildir ve bu günde tüm üniversiteler kapalı olmasına rağmen öğrenciler tarafından anmalar gerçekleştirilir. Olayların merkezi Atina Politeknik öğrencilerin kampüsü ilk işgal ettiği 15 Kasım’da kapalıdır. Öğrenciler ve politikacılar 1940’lardaki Yunan Direnişi’nde hayatını kaybeden Politeknik öğrencilerinin adlarının olduğu anıta çelenk bırakırlar. Anma günü geleneksel olarak Politeknik kampüsünde başlayıp Birleşik Devletler elçiliğinde biten bir eylemle sona erer.

Facebook sayfamızı beğenin 
Bizi Twitter’da takip edin 
Bizi Instagram’da takip edin


Dikkat! Yukarıdaki makale/haber ancak şu şekilde iktibas edilebilir:
– Kaynağın radikal.gr/tr olduğu belirtilerek
– Makalenin/haberin sonuna kaynak ekleyerek
– Bu ikisinden birine aktif link ekleyerek

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Σχετικά Άρθρα