Haftada 4 gün çalışma modeli, dünya çapında zemin kazanıyor gibi görünüyor ve 4 ülkede denenmekte.
İrlanda, İspanya ve Birleşik Krallık da dahil olmak üzere onlarca ülke, çarpıcı şekilde olumlu sonuçlarla 4 günlük çalışma modelini denediler.
Birleşik Krallık’ta Aralık 2022’de sona eren altı aylık bir denemeye katılan işletmeler, haftada 4 günlük çalışmanın geçişin üretkenliği, morali ve ekip kültürünü iyileştirdiğini söyledi.
Çalışanlar, daha fazla kişisel zamanın tükenmişliği azalttığını ve iş memnuniyetini artırdığını söyledi.
Hiçbir ülke 4 günlük çalışma modelini tam olarak benimsememiş olsa da, bazı ülkeler bunu deniyor. Haftada 4 gün çalışma kuralının geniş çapta benimsendiği veya denendiği dört ülke şunlar:
Güney Afrika
Güney Afrika’da Mart ayında başlayan ve Eylül ayına kadar devam edecek olan haftalık 4 günlük çalışma denemesine 28 şirkette 500’den fazla işçi katılıyor.
İkinci bir denemenin Haziran ayında başlaması planlanıyor. Deney, Birleşik Krallık denemesinin düzenlenmesine yardımcı olan aynı grup olan 4 Day Week Global’in bir yan kuruluşu olan 4 Day Week South Africa tarafından yürütülüyor.
4 Day Week South Africa direktörü Karen Lowe, deneyin 28 şirket ve 500’den fazla işçiyi kapsadığını söylüyor.
Deneyde, 100-80-100 modeli kullanılıyor: İşçiler, maaşlarının yüzde 100’ünü alıyorlar, zamanın yüzde 80’inde çalışıyorlar ve normal şartlarda yapmaları gereken işin yüzde 100’ünü yapıyorlar.
Belçika
2022’nin başlarında Belçika hükümeti, işçilere ücretlerini kaybetmeden beş yerine dört gün çalışma hakkı veren bir reform paketini duyurdu.
Yasa, Kasım 2022’de resmen yürürlüğe girdi. Bu rejim altında, işçilerin yine de beş yerine dört gün boyunca aynı sayıda üretim yapması ve tazminat olarak fazladan bir izin günü olması öngörülüyor.
Bununla birlikte, işverenler, reddini yazılı olarak bildirmeleri ve kararlarını geçerli gerekçelerle gerekçelendirmeleri koşuluyla, bir çalışanın çalışma haftasının azaltılması talebini reddetme hakkına sahip.
Belçika Başbakanı Alexander de Croo, “Amaç, insanlara ve şirketlere çalışma sürelerini düzenleme konusunda daha fazla özgürlük vermek” diyordu, Şubat 2022’de.
İzlanda
2015 ile 2019 arasında İzlanda, yaklaşık 2.500 kişinin katıldığı, bugüne kadarki en büyük 4 günlük çalışma pilot uygulamalarından birini yürüttü.
Deneme, araştırmacılar arasında “büyük bir başarı” olarak kabul edildi ve işçiler refah, gelişmiş iş-yaşam dengesi ve üretkenlik bildirdi.
4 Day Global’in küresel programlar ve araştırma grubu Başkanı Alex Soojung-Kim Pang, 2022’den itibaren İzlanda’daki sendikalar tarafından temsil edilen işçilerin, yani toplam işçilerin neredeyse yüzde 90’ının, daha kısa bir çalışma haftası talep etme hakkını kazandığını söylüyor. Ancak, İzlanda’nın özel sektör işletmeleri arasında 4 günlük çalışma haftasının benimsenmesi “yavaş görünüyor” diye ekliyor.
Japonya
2021’de, Japon hükümetinin yıllık ekonomi politikası yönergeleri, şirketlerin işçilerine haftada dört günlük bir çalışma ve buna bağlı olarak üç günlük bir hafta sonu seçmelerine izin vermesi yönünde bir tavsiye içeriyordu.
Japon Liberal Demokrat Parti politikacısı ve ekonomist Kuniko Inoguchi öneriye öncülük etti.
Washington Post’un bildirdiğine göre, haftada dört günlük bir çalışma modeline geçme önerisi, çalışanların iş-yaşam dengesini iyileştirmeyi ve onlara aile üyeleriyle ilgilenmeleri, eğitimlerini ilerletmeleri veya arkadaşlarıyla dışarı çıkmaları için daha fazla zaman vermeyi amaçlıyor.
Japonya’da, sırasıyla 2019 ve 2022’de Japonya’daki çalışanlar için haftada 4 günlük çalışma deneyleri yapan Microsoft ve Panasonic gibi birkaç şirket var.
Onlarca yıldır, 4 günlük çalışma modeli, anlaşılamayan uçuk bir fikir olarak görüldü, ancak şimdi, işletmeler çalışanların tükenmişliğiyle mücadele etmek ve işgücünü elde tutmak için mücadele ederken, bu fikir zemin kazanmaya başlıyor.
Payscale’in yakın tarihli bir raporuna göre, 4 günlük çalışmayı bir seçenek olarak sunan şirketlerin yüzdesi geçen yıl ilk kez yüzde 10’a ulaştı.
Payscale maaş öz sermaye analisti Ruth Thomas geçtiğimiz günlerde CNBC Make It’e verdiği demeçte, “Çalışanlar esneklik arıyor, belki de ücretleri azalmaya devam ederken [ve] kendilerinin daha uzun saatler çalıştıklarını gördükçe, bir tür tazminat arıyorlar” diyor.
