Salgın hastalıklar, tarihin her döneminde insanlara ciddi tehditler oluşturuyordu.
Günümüzde koronavirüs salgını olarak bildiğimiz Covid-19 virüsü ciddi bir tehdit oluşturmuş, komplo teorileri ile zaman zaman bilim ile insanları karşı karşıya getirmiş ve aşı karşıtı, oldukça geniş bir kitle oluşturmuştu.
Peki, tarihte daha önce buna benzer örneklerolmuş muydu? Bu köşe yazısında, sizlere çiçek hastalığından ve aşı karşıtlarının ilk ortaya çıkışından biraz bahsedeceğim.
Çiçek Hastalığı Nedir?
Çiçek hastalığı, yüzyıllar boyunca milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine neden olan oldukça bulaşıcı bir virüs hastalığıydı.
Hastalık, döküntüler, yüksek ateş ve bazen de ölümle sonuçlanıyordu.
Aşının Bulunması
1796 yılında Edward Jenner, çiçek hastalığına karşı ilk etkili aşıyı geliştirmişti. Jenner, inek çiçeği geçiren birinin, insan çiçeği hastalığına karşı bağışık olduğunu keşfetti. Bu buluş, modern aşı biliminin temelini oluşturmuştu.
Dönemin Aşı Karşıtlığı
Aşı karşıtlığı, aşıların ilk keşfinden bu yana var olmuştur. Edward Jenner’ın çiçek hastalığı aşısının keşfinden hemen sonra, aşılar hakkında etik ve güvenlik endişeleri ve çeşitli komplo teorileri ortaya çıkmıştı. Bu endişeler, çeşitli toplum kesimlerinde şüphe uyandırmış ve zaman içinde ilk organize aşı karşıtı hareketlere yol açmıştı.
Aşı Karşıtlığının Temel Argümanları
- Güvenlik Endişeleri: Aşı karşıtları, aşıların yan etkilere veya uzun vadeli sağlık sorunlarına yol açabileceğini iddia ediyorlardı. Ancak, bu endişeler bilimsel verilere dayanmamaktaydı.
- Kişisel Özgürlük: Aşı karşıtları, bireylerin kendi bedenleri üzerinde kontrol sahibi olmaları gerektiğini savunuyor ve zorunlu aşılamanın bu özgürlüğe müdahale olduğunu iddia ediyorlardı.
- Doğal Bağışıklık: Bazı aşı karşıtları, doğal yollarla bağışıklık kazanmanın daha etkili olduğunu iddia ediyordu. Ancak, bu görüş de bilimsel veriler ile çürütülmüştü.
- Etik ve Dini İnançlar: Aşının üretiminde kullanılan yöntemler veya bileşenler, bazı etik veya dini gruplar için kabul edilemez olduğu, hatta bu aşı ile aşılanan kadınların yarı inek yarı insan çocuklar doğuracağı iddia ediliyordu.
- Komplo Teorileri: Aşı karşıtlığı sıklıkla çeşitli komplo teorileri ile besleniyordu. Örneğin, aşıların bir kontrol aracı olduğu veya farmasötik şirketlerin sadece para kazanmak için aşıları zorunlu kıldığı iddia ediliyordu.
Aşı Karşıtlığı ve Toplum Sağlığı
Aşı karşıtlığı, toplum sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Yetersiz aşılama oranları, hastalıkların yayılmasına ve salgınların ortaya çıkmasına yol açıyor.
Çiçek hastalığı, tarih boyunca insanları etkileyen ölümcül bir hastalıktı, ancak aşılar sayesinde 1980 yılında tamamen eradike edildiği ilan edildi. Ancak, dönemin aşı karşıtlığı da unutulmamalıdır ki bu, günümüzde bile devam eden bir sorundur.
Dönemin aşı karşıtlarını hepsinin ismi unutuldu ancak Edward Jenner milyonlarca insanın hayatını kurtaran bir aşı geliştirdiği için tarihin altın sayfalarında hep yaşayacaktır.
