Yunanistan’da MOHA (Miras Yakınlıklarının Motivasyonu) Araştırma Merkezi, haftasonu Alevi-Bektaşi kültürüyle ilgili önemli bir sempozyum düzenliyor.
“Balkanlar ve Anadolu’da Bektaşiler ve Aleviler: Çağlar ve mekânlar boyunca dünya görüşleri ve pratikler” başlıklı uluslararası sempozyum 3-5 Kasım 2023 Cuma-Pazar arasında, Kavala Mehmet Ali Paşa İmarethanesi ve Evros’ta gerçekleşecek.
Yunanistan’da bu temayla düzenlenen ilk uluslararası sempozyum olan bu sempozyum, Anadolu’dan Balkanlar’a uzanan Bektaşi ve Alevi topluluklarının Ortaçağ’dan günümüze uzanan tarihsel rotasını keşfetmeyi amaçlamaktadır.
Sempozyum, bu toplulukların içinde var oldukları felsefi, dini, siyasi ve sosyal bağlama, çevrelerindeki topluluklarla etkileşimlerine ve belirli ortamlarda geçirdikleri çok etnisiteli, çok dinli ve çok dilli dönüşümlere odaklanarak;
- Bektaşilik ve Aleviliğin kökenlerinden günümüze uzanan yörüngesinin önemli noktaları,
- Bektaşilerin ve Alevilerin inşa ettikleri dünya anlayışları ve bunların pratikleri ve stratejileriyle nasıl iç içe geçtiği,
- Bektaşilerin ve Alevilerin inanç ve pratiklerinin farklı siyasi ve etnik bağlamlarda nasıl geliştiği veya sorgulandığı ve bunun sonucunda bu toplulukların nasıl damgalandığı gibi konuları ele alacak.
Sempozyumdaki sunumlar ve tartışmalar, maneviyat ve ritüeller, soy ve hiyerarşiler, Bektaşilerin Yeniçeri ocağındaki rolü, 1826’dan sonraki radikal yeniden yapılanma ve Tanzimat dönemindeki canlanma gibi konuları ele alacak.
Modernite öncesinden moderniteye geçiş ve Bektaşiler ile Alevilerin ulus-devletler içinde yeniden konumlanmaları ve eylemlerinin yanı sıra toplulukların hayatta kalma stratejileri, toplumsal davranışlar ve ritüeller ile “sessiz” topluluk, Avrupa’da “neo-Alevilik” gibi ifadelerin anlamları tartışılacak.
Program şöyle:
Birinci gün, 3 Kasım 2023 Cuma
Saat : 15:00
Giriş. İslam mistisizmi ve tarikatlar: dini ve sosyal bir fenomen
Aggeliki Ziaka: İslam mistisizmi, Sufi tarikatları ve Bektaşilik
Konstaninos Tsitselikis: Modern Yunanistan’da İslam: Osmanlı
Birinci panel: Alevilik-Bektaşiliğin tarihsel ve dinsel kökenleri
Rıza Yıldırım: Bektaşi Manevi Şeceresinin (Silsile) Oluşumu: Bektaşi Tarihinin Oluşum Dönemine Revizyonist Bir Bakış
Martin van Bruinessen: Bektaşi Ağları ve Kökenleri
Zeynep Aydoğan: Bektaşilik Öncesi: Evliya Kültü ve Süreklilik Yollarının Kurulması
Heath Lowry: Bektaşi Türbeleri, Kutsal Mekânları
İkinci gün, 4 Kasım 2023 Cumartesi
9:30
İkinci panel: Devlet ve Aleviler-Bektaşiler
Gülay Yılmaz: Yeniçeri-Bektaşi Bağlantısı: 1826’ya Kadar İç İçe Geçmiş Tarihi ve Sosyo-Politik Dinamikleri Keşfetmek
Cem Kara: 1826’da Bektaşi Tarikatının Kapatılması ve Bunun Dini ve Söylemsel Yansımaları
Zeynep Türkyılmaz: Gözetim ve Direniş Arasında: Hamidiye Döneminde Bektaşi Cemaatleri
Brett Wilson: Türkiye Cumhuriyeti’nde Bektaşi Tekkeleri
11.30
Üçüncü panel: Balkanlar ve Yunanistan’daki Bektaşi – Alevi toplulukları
Prof. Dr. Nathalie Clayer: Osmanlı döneminde ve komünist devletin çöküşünden sonra Balkanlar’da Alevilik-Bektaşilik: Arnavutluk, Bulgaristan ve Kuzey Makedonya örnekleri
Dr. Giorgos Mavrommatis – Ayşe Kara Hüseyin Oğlu: Yunanistan’daki Bektaşiliğe tarihsel bir bakış: İnsanlar, mekânlar, gelenekler ve manevi etkileşimler (Manuel Penicaud’un kısa filmi)
Evangelos Areteos: Yunanistan’daki Alevi-Bektaşiler: Çağdaş bir vaka çalışması
Öğle Yemeği
15.00
Dördüncü panel: Bektaşi maneviyatı ve pratikleri
Mark Soileau: Bektaşi Söylem ve Pratiğinde Kâmil İnsan
Ayhan Aydın: Tekkeler ve Babalar: Manevi bir ağ. Kutsal mekânlar, doğa ve kutsal insanlar
Melih Duygulu: Balkanlar’da Bektaşi Müziği
16.30
Beşinci panel: Modern bir “muhabet”
Moderatör: Zeynep Türkyılmaz
Ahmet Karahüseyin: Yunanistan Trakya Alevi- Bektaşi heyeti Başkanı
Sinan Ulusoy: Hacı Bektaş Veli Dergahı
Dr. Cemalettin Aydın: Hacı Bektaş Veli Dergahı
Dertli Divani: Türkiye
Hisen Suleyjmani: Araştırmacı-yazar. Dünya Bektaşi Merkezi, Arnavutluk
Mustafa Ali: Bulgaristan
Üçüncü gün, 5 Kasım 2023 Pazar
Seyid Ali Sultan Tekkesi ve Kasım (Mürsel Bali) Kurbanı ziyareti.
