Eğer bir köpek sahibiyseniz, sevgili evcil hayvanınızla hayatınızda en az bir kez aşağıdaki sahnelerden birini kesinlikle yaşamışsınızdır.
8 saatlik çalışmadan sonra eve geliyorsunuz ve köpeğiniz sevinçten çıldırıyor. Titriyor, kuyruğunu sallıyor ve koltuğundan fırlayacak gibi görünüyor ve onu sevmeniz için karnını size çeviriyor.
Ya da 10 dakika markete koştuktan sonra eve geliyorsun ve sanki 8 saattir yokmuşsun gibi yine aynı davranışı sergiliyor.
Ya da zaman geçti ve onu hala beslemediniz. Gözlerinizin içine bakıyor ya da kasesini göstererek size havlıyor ve ona gıpta ile bakılan kroketlerini vermekte geç kaldığınızı anlamanızı sağlamaya çalışıyor.
Ya da işten eve her dönme vaktinde sabırsızlıkla kapının arkasında sizi bekliyor.
Dolayısıyla, bu tür davranışlara tanık olanlarınız, köpeklerin karmaşık bir zaman anlayışına sahip olduğunu varsayar.
Ama köpekler gerçekten zamanı nasıl algılıyor?
Onu anlıyorlar mı?
Onlar için ne anlama geliyor?
İnsanın bir yılının köpeklerin yaklaşık yedi yılına eşit olduğunu söylenir. Ancak bu teori bize pek bir şey ifade etmediği için bu fikri zaman algısı kavramına uygulamak doğru olmaz.
Köpeklerin zamanı nasıl algıladıklarını anlamak için, her ne kadar bu her birimiz için önemli olsa da, öncelikle insanların zamanı nasıl algıladıklarını anlamamız gerekir.
Albert Einstein’ın bir zamanlar dediği gibi “Bir erkek güzel bir kızla bir saat oturduğunda, bu ona bir dakika gibi gelir. Ama bir dakika sıcak bir ocakta oturmasına izin verin ve bir saatten fazla gibi görünecektir. Bu görelilik.”
Ancak zaman kavramı herkese göre değişse de hepimiz zamanı benzer şekillerde düşünürüz. Yaşanan olayları (anıları) belirli bir sıra ile hatırlama becerimiz, zaman algımızda büyük rol oynar.
Ayrıca güneşin “doğuşu” gibi şeyleri de tahmin edebiliyoruz.
Bu yetenekler, bilince, kişisel geçmişe ve kişisel farkındalığa sahip olmamıza yardımcı oldukları için önemlidir.
Ama sevgili köpeklerimiz bizimle aynı yeteneklere sahip mi?
Köpeklerin kesinlikle geçen bir zaman duygusu vardır.
Saatin ne dediğini okumayı bilmeyebilirler ama zamanın akışını küçük ayrıntılardan anlarlar. Muhtemelen zamanı, araba sesi gibi bazı uyaranlarla ilişkilendirirler.
Köpekler insanlardan çok daha iyi işitirler ve gelen arabayı duyabilirler ve onu diğer arabalardan ayırt edebilirler, böylece eve geldiğimizi anlarlar.
Asansör kapısını duyabiliyorlar ve bizim ayak seslerimizi apartmandaki başka bir kiracıdan ayırt edebiliyorlar.
Ya da günün o saatindeki ışığın yoğunluğu gibi bizim için önemsiz olan başka şeyler de olabilir, bu da köpeklerimizin nihayet eve gelip onlara sarılıp onlarla oynama zamanının geldiğini anlamasını sağlar.
Biyolojik ihtiyaçlar, köpeklerin göreceli bir zaman duygusuna sahip olmalarına da yardımcı olabilir.
Nasıl mı?
Karnı gurulduyorsa, yemek yeme zamanının geldiğini bilir. En son yürüyüşe çıkmasından bu yana birkaç saat geçtiyse, o zaman zamanın tekrar yaklaştığını bilir.
Yani tüylü dostunuz saatin 10 olduğunu bilmeyebilir, ancak çevrede belirli olaylar ve sonuçlarla ilgili belirli ipuçları olduğunu anlar.
Yani, bir köpeğin kişisel ihtiyaçları ve rutini, göreceli bir zaman duygusuna sahip olmasını sağlar.
Son olarak…
Evcil dostlarımız hayatlarını bizi ve çevrelerindekileri gözlemleyerek geçirirler. Daha sonra istikrar ve iyi bir yaşam kalitesi elde etmek için bu görüntüleri günlük yaşamlarına bağlarlar. Bu yüzden köpeklerin zaman algısının olmadığı bir efsanedir. Kısa bir zaman periyodu ve daha uzun bir zaman periyodu algısına sahiptirler.
Ne yazık ki zamanı nasıl algıladıklarını tam olarak bilemiyoruz çünkü konuşarak bize ifade edemiyorlar. Kesin olan tek şey, her anı benzersizmiş gibi yaşadıkları.
