Η υγειονομική-οικονομική-πολιτική κρίση στην Τουρκία έχει φέρει τη συζήτηση των πρόωρων εκλογών, οι οποίες κανονικά είναι προγραμματισμένες για το καλοκαίρι του 2023.
Ήδη ο Ερντογάν και ο συνέταιρός του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, o αρχηγός του εθνικιστικού ΜΗΡ και συγκυβερνήτης του Ερντογάν, συζητάνε να κάνουν πρόωρες εκλογές το καλοκαίρι του 2022.
Ο Λαϊκός Συνασπισμός, που αποτελείται από το ΑΚΡ του Ερντογάν και το ΜΗΡ του Μπαχτσελί, καταρρέει σε όλες τις δημοσκοπήσεις, ενώ οι δεύτεροι –κατά μεγάλη πιθανότητα– θα μείνουν και εκτός Κοινοβουλίου.
Από την άλλη, ο Εθνικός Συνασπισμός, που αποτελείται από το ρεπουμπλικανικό CHP, το εθνικιστικό İYİ Parti (διάσπαση του ΜΗΡ), το ισλαμιστικό SP και το κεντροδεξιό DP, φαίνεται να προηγείται και ετοιμάζεται να αναλάβει μια χώρα-ερείπιο.
Αν και κάποιοι άρχισαν από τώρα τις συζητήσεις περί νοθείας στις επικείμενες εκλογές, εγώ πιστεύω πως η διαφορά θα είναι τόσο μεγάλη που δεν θα μπορέσει να κλείσει ούτε με νοθεία.
Οσον αφορά το ερώτημα: «Μετά τον Ερντογάν, τι;» προκύπτουν 2 θέματα:
- Ποιος θα είναι ο υποψήφιος του Εθνικού Συνασπισμού ενάντια στον Ερντογάν;
- Τι μπορεί να αλλάξει ο Εθνικός Συνασπισμός στην οικονομία, την πολιτική και σε άλλα κρίσιμα ζητήματα;
Αν και εδώ και καιρό συζητιούνται διάφορα ονόματα, όπως ο Εκρέμ Ιμάμογλου (δήμαρχος της Ιστανμπούλ) και ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου (πρόεδρος του CHP, που θέλει πολύ αυτή την υποψηφιότητα), πιστεύω και επιμένω πως ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης θα είναι ο δήμαρχος της Αγκυρας, ο Μανσούρ Γιαβάς.
Ο Γιαβάς, που είναι και μέλος του CHP αλλά και πρώην μέλος του εθνικιστικού κόμματος ΜΗΡ, είναι ο ενωτικός κρίκος ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα του Εθνικού Συνασπισμού (CHP και İYİ Parti).
Επίσης, κέρδισε τις εντυπώσεις ως δήμαρχος με τις πράξεις του κυρίως στην πανδημία, αλλά και γενικότερα με τη φιλολαϊκή πολιτική που άσκησε.
Δεν θα διαφωνήσει κανείς με την υποψηφιότητά του – ούτε οι σκληροπυρηνικοί κεμαλικοί ούτε οι εθνικιστές ούτε οι συντηρητικοί (ισλαμιστές), αλλά πιο πολύ ούτε το «βαθύ κράτος» που παίζει καθοριστικό ρόλο.
Γι’ αυτό άλλωστε, τη στιγμή που «λιντσάρονται» καθημερινά οι υπόλοιποι εν δυνάμει υποψήφιοι στον κεντρικό-φιλοερντογανικό Τύπο και στα σόσιαλ μίντια, ο Γιαβάς παραμένει στο απυροβόλητο.
Οσον αφορά το δεύτερο σκέλος…
Ο Γιαβάς και ο Εθνικός Συνασπισμός θα στραφούν στη φιλοαμερικανική και φιλοευρωπαϊκή πολιτική ως «μονόδρομο» για τη «λύση» της πολλαπλής κρίσης που επικρατεί στη χώρα.
Ο εθνικισμός και οι παρεμβάσεις του «βαθέος κράτους» θα συνεχίσουν ανενόχλητα με τις πλάτες της Μεράλ Ακσενέρ του İYİ Parti, η οποία έχει μείνει στην ιστορία ως υπουργός Εσωτερικών της περιόδου «Αγνώστων Δραστών» (τότε που «εξαφανίζονταν» οι Κούρδοι πολιτικοί και νέοι από τους δρόμους και κανείς δεν έβρισκε τα ίχνη τους ποτέ!) Η βαθιά οικονομική κρίση θα «ταλανίζει» τη γείτονα για αρκετά χρόνια ακόμα και, αν δεν πάει η καινούργια κυβέρνηση σε μια ριζική παραγωγική ανασυγκρότηση, την περιμένουν «μαύρες μέρες».
Επειδή αυτή τη φορά δεν θα «δουλέψει» και κάποιο νεοφιλελεύθερο μοντέλο, όπως αυτό του Κεμάλ Ντερβίς και του ΔΝΤ (που εφαρμόστηκε έπειτα από την κρίση του 2002), διότι δεν έμεινε σχεδόν τίποτα για ιδιωτικοποίηση-ξεπούλημα και τα ταμεία είναι άδεια, τα πράγματα θα είναι ακόμα πιο ζόρικα.
Και σε αυτό ακριβώς το σημείο θα χρειαστεί η κατακερματισμένη αντικαπιταλιστική-ριζοσπαστική Αριστερά να οργανωθεί και να βγει στην πολιτική σκηνή με ένα ριζοσπαστικό και ενωτικό πρόγραμμα και να βάλει τέλος στην «ανυπαρξία» της.
Ενα μέτωπο της Αριστεράς με τη συμμετοχή και του κουρδικού κινήματος (του πιο πολιτικοποιημένου κινήματος στη χώρα) μπορεί τα επόμενα χρόνια να παίξει καθοριστικό ρόλο στην πολιτική σκηνή της γείτονος – αν δεν χάσουν οι ίδιοι αυτή την τεράστια ευκαιρία.
Οσον αφορά τον Ερντογάν, δεν έχω καμία ελπίδα πως θα δικαστεί και θα λογοδοτήσει για τα πολιτικά, οικολογικά και τα οικονομικά εγκλήματά του. Αν του επιτρέψει η υγεία του, που δεν είναι πλέον μυστικό πως δεν είναι καλή, θα κάτσει σπίτι να παίζει με τα εγγόνια του.
Και το ΑΚΡ χωρίς τον Ερντογάν δεν θα αντέξει πολύ στην πολιτική σκηνή και θα καταρρέει μέρα με τη μέρα.
Ο Ερντογάν φεύγει, λοιπόν, και κλείνει μια «μαύρη» σελίδα για τους λαούς της Τουρκίας.
Ερχονται όμως μέρες δύσκολες, που η Αριστερά βγαίνοντας στην πολιτική σκηνή μπορεί να τις κάνει ελπιδοφόρες.
Μουσταφά Τσολάκ Αλή
*Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών (29-12-2021)
