«Επιπλέον είναι τέτοια η πολεμική ένταση πια, τόσο συνολικά στα πλαίσια του ΝΑΤΟ όσο και συγκεκριμένα ανάμεσα στο ελληνικό και το τουρκικό κράτος, που ανά πάσα στιγμή, μπορεί να συμβεί το“ατύχημα”».
Σε ερώτηση για τη συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου για τα θαλάσσια σύνορά τους, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν ήταν σαφής: «Η ενέργεια, ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο, θα πρέπει να γίνει εργαλείο συνεργασίας, σταθερότητας, ασφάλειας και ευημερίας και όχι πεδίο διαμάχης». Το μήνυμα του Μπάιντεν έχει διπλό αποδέκτη την κυβέρνηση Μητσοτάκη και την κυβέρνηση Ερντογάν.
Η σκοπιμότητα για τις ΗΠΑ είναι δηλωμένη και προφανής: Από τη μια, το σταμάτημα της έντασης ανάμεσα σε δύο κρίσιμους συμμάχους στην νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ σε μια περίοδο που η συμμαχία είναι κυριολεκτικά επί ποδός πολέμου. Και από την άλλη, να προχωρήσουν γρήγορα οι μπίζνες των δυτικών πολυεθνικών στην Ανατολική Μεσόγειο περιορίζοντας τη Ρωσία και ενεργειακά και γεωπολιτικά.
Σε αυτή τη γραμμή πλεύσης, πρώτη έσπευσε να καλωσορίσει τη συμφωνία Λιβάνου-Ισραήλ (ίσως και ολίγον ανησυχούσα για τα δικά της γειτονικά οικόπεδα) η κυπριακή κυβέρνηση: «Ζήτησε, δια της διπλωματικής οδού, βάσει των μεταξύ τους συμφωνιών οριοθέτησης, από τις κυβερνήσεις των δυο φίλων γειτονικών χωρών, πληροφόρηση και διαβούλευση σχετικά με την επιτευχθείσα συμφωνία». Ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Κασουλίδης το πήγε ένα βήμα παραπέρα. Όπως αναφέρει ο «Ρεπόρτερ», «έριξε στο τραπέζι την ιδέα να ζητήσει από τις ΗΠΑ να αναλάβουν διαμεσολαβητικό ρόλο, όπως έπραξαν στην περίπτωση του Ισραήλ και του Λιβάνου, για να επιτευχθεί μια συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών, μεταξύ της Κύπρου και της Τουρκίας». Ακολούθησε λιγότερα τολμηρά το ελληνικό ΥΠΕΞ: «Η Συμφωνία αυτή θα συμβάλλει στην ειρήνη και σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο… Ως εκ τούτου αποτελεί παράδειγμα, το οποίο οφείλουν να ακολουθήσουν όλες οι χώρες της περιοχής».
Συνάντηση
Μερικές μέρες νωρίτερα είχε προηγηθεί η 45λεπτη συνάντηση (πρώτη μετά από τέσσερις μήνες) των υπουργών Άμυνας Ελλάδας και Τουρκίας, στο περιθώριο της νατοϊκής συνόδου. «Δηλώνουμε ότι τα προβλήματα μπορούν να επιλυθούν μέσω του διεθνούς δικαίου, των σχέσεων καλής γειτονίας, των ειρηνικών τρόπων και μεθόδων και του διαλόγου» ανέφερε ο Τούρκος υπουργός προτείνοντας να ξεκινήσουν ξανά τα «Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης» (ΜΟΕ) μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας. Σύμφωνα με τη λιτή ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Άμυνας (μην κατηγορηθεί για έλλειμμα εθνικού φρονήματος) «υπογραμμίστηκε η ανάγκη δημιουργίας κλίματος σταθερότητας στην περιοχή, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και των κανόνων καλής γειτονίας» ενώ κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι «συμφωνήθηκε να μείνει ανοιχτό το κανάλι επικοινωνίας ανάμεσα στις δύο πλευρές».
Στο «θετικό κλίμα», πάντα παρών, ήρθε να δώσει μια ώθηση και ο πρώην υπ.εξ. και πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου σε συνέντευξη που έδωσε στην DW: «Είχαμε περάσει μια περίοδο 15-20 χρόνια, κατά την οποία υπήρχε ένας συστηματικός διάλογος και προσέγγιση μεταξύ των δύο χωρών… Όταν μιλούσαμε μαζί με την Τουρκία και συνεργαζόμασταν για την ειρήνη στην περιοχή, είτε στα Βαλκάνια είτε στη Μέση Ανατολή, μας άκουγαν πολύ περισσότερο από ό,τι όταν ήμασταν μόνες, είτε η Ελλάδα είτε η Τουρκία». Πρώην συνεργάτες του και άσπονδοι εχθροί του στο ΠΑΣΟΚ, όπως η Διαμαντοπούλου και ο Βενιζέλος έχουν τοποθετηθεί υπέρ ενός σχεδίου «συνεκμετάλλευσης».
Θα πρέπει να κρατάει κανείς πολύ «μικρό καλάθι» για τις φιλειρηνικές αυτές «επανεκκινήσεις». Ας θυμηθούμε τί έγινε στην τελευταία «επανεκκίνηση» όταν μέσα σε λίγες εβδομάδες η ελληνική πλευρά διέκοψε τα ΜΟΕ και ο Ερντογάν απάντησε δεν ξαναμιλάω με τον Μητσοτάκη.
Δεν είναι ειλικρινείς οι προθέσεις των κυβερνήσεων που κάθονται στο τραπέζι. Η κάθε μια πάει στο τραπέζι με έναν και μοναδικό άξονα, να επιβάλει τους όρους που να εκφράζουν τα συμφέροντα του ελληνικού και του τουρκικού καπιταλισμού αντίστοιχα. Ούτε βέβαια μπορούν να αποτελέσουν πραγματικά «ειρηνικές» λύσεις οι συμφωνίες τύπου Λίβανου-Ισραήλ που κλείνονται με μοναδικούς άξονες τα συμφέροντα των πολυεθνικών, τα γεωπολιτικά παιχνίδια των ιμπεριαλιστών και ακόμη χειρότερα την απρόσκοπτη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία!
Είναι επίσης υποκριτικές αυτές οι φωνές διαλόγου γιατί απολύτως καμιά τέτοια διάθεση δεν έδειξε ούτε η Ελλάδα και η Κύπρος όταν πρώτες ξεκίνησαν το γαϊτανάκι των μονομερών συμφωνιών με την Αίγυπτο και το Ισραήλ για να ακολουθήσει το τουρκολυβικό σύμφωνο που ανανεώθηκε ξανά πριν μερικές μέρες.
Επιπλέον είναι τέτοια η πολεμική ένταση πια, τόσο συνολικά στα πλαίσια του ΝΑΤΟ όσο και συγκεκριμένα ανάμεσα στο ελληνικό και το τουρκικό κράτος, που ανά πάσα στιγμή, μπορεί να συμβεί το «ατύχημα». Παράδειγμα, η πρόσφατη αερομαχία που έγινε ανάμεσα σε ελληνικά και τουρκικά μαχητικά κατά την ολοκλήρωση της Τετραμερούς Αεροναυτικής Άσκησης «EUNOMIA 3-22», που πραγματοποιήθηκε την περασμένη βδομάδα στην Ανατολική Μεσόγειο, στο πλαίσιο της Συντονισμένης Τετραμερούς Πρωτοβουλίας QUAD Ελλάδας, Γαλλίας, Ιταλίας και Κύπρου, με αποτέλεσμα ένα τουρκικό παρά λίγο να συντριβεί από έλλειψη καυσίμων.
Η μόνη απάντηση στις υποκριτικές ειρηνευτικές εκκλήσεις των ΗΠΑ, της κυβέρνησης και των πολυεθνικών, είναι η προσπάθεια για το χτίσιμο ενός μαζικού αντιπολεμικού κινήματος και στις δύο πλευρές του Αιγαίου, ανάλογο με αυτό που εκφράζεται αυθόρμητα στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις και στις δύο χώρες, που θα βάζει στο στόχαστρο τις κυβερνήσεις Μητσοτάκη και Ερντογάν, αντίστοιχα. Η στάση της Αριστεράς δεν μπορεί να είναι η επίκληση προς τις ΗΠΑ να φέρουν την «ειρήνη» στα ελληνοτουρκικά αλλά ούτε και η πολεμοκάπηλη κριτική που ζητάει σκληρότερη στάση, ευθυγραμμιζόμενη απόλυτα με την γραμμή της ελληνικής άρχουσας τάξης για τα «κυριαρχικά δικαιώματα» που φτάνουν μέχρι τον Λίβανο. Όπως του πρώην συμβούλου και υπουργού του Γιώργου Παπανδρέου και του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκου Κοτζιά που σε πρόσφατο άρθρο του στην Καθημερινή καλεί «την επόμενη φορά να ρίξουμε τα drones».
Γιώργος Πίττας
Δημοσιεύτηκε στην Εργατική Αλληλεγγύη
